Melisse
Synoniemen: bijenkruid, vrouwenkuid, hartelust, citroenkruid, citroenmelisse
Wetenschappelijke naam: Melissa officinalis L.
Familie: Lamiaceae (lipbloemigen)
Land van herkomst
Het Oostelijk Middellandse Zeegebied.
Bestanddelen
Etherische melisseolie met citronellal, citral en caryofylleen. Labiaten-looistoffen, flavonoïden.
Omschrijving
Melisse is te vinden in menig kruidentuin. Als melisse zijn gang kan gaan dan groeit het plantje gemakkelijk buiten het eigen bed, dankzij de zijdelingse worteluitlopers. De plant kan zo’n 90 centimeter hoog worden en draagt zijn bladeren dicht tegen de vierkante stengel die zich vertakt. De vorm van de felgroene bladeren lijkt op die van munt. In de bovenste bladoksels bloeien van juli tot augustus kleine witte, honingzoetgeurende bloemen met de typische lipvorm van de familie der lipbloemigen. Bij wrijven over het blad komt een citroenachtige geur vrij, die echter minder sterk is als de plant begint te bloeien.
Wetenswaardigheden
De naam melisse is afgeleid van het Oudgriekse Melissa dat honingbij betekent. De plant trekt bijen aan en imkers gebruikten daarom vroeger melisseolie om hun korven te reinigen. Ook plantten ze melissen voor de korven om bijen te lokken. Al in de oudheid was de heilzame werking van melisse bekend, maar soms werd het onjuist voorgeschreven, zoals bijvoorbeeld tegen schorpioenbeten. De Griekse arts Dioscorides uit de 1e eeuw voor Christus had het echter wel bij het rechte eind met zijn aanbeveling van melisse als spoelmiddel bij darmstoornissen. De Perzische arts Avicenna (980-1037) beschreef de stemmingsverbeterende kracht van melisse, terwijl de Duitse kloostermoeder Hildegard van Bingen (1098-1179) wees op de werkzaamheid als hartversterkend middel: “Dit middel maakt het hart vrolijk.” De karmelietessen van de Franse abdij St. Juste gebruikten de plant als hoofdingrediënt voor hun karmelietenwater of ‘Eau de Carnes’ dat ze voor Karel V (1338-1380) bereidden als middel tegen maag- en darmproblemen en om verkoudheid tegen te gaan.In Engeland beschreef de schrijver, architect en tuinontwerper John Evelyn (1620-1706) de geheugenversterkende werking van melisse, terwijl in Duitsland op grond van deze vermeende eigenschap langs de Rijn en de Main op basis van geheime recepten Melissengeist werd gebrouwen als drankje dat de geest zou moeten verkwikken. De geur van melisse is het sterkst als de bladeren vers zijn. Na het drogen neemt het citroenachtige aroma binnen een paar maanden af.
De melisseplant dient daarom bij voorkeur op een niet al te zonnige plek in de tuin of op het balkon te worden geplaatst. De vers geplukte bladeren kunnen behalve voor een heilzame thee ook worden gebruikt om een verfrissende smaak toe te voegen aan salades of zoetwaren. De zeer vluchtige geur laat zich overigens moeilijk vangen, wat etherische melisseolie erg duur maakt. Etherische olie die als melisseolie wordt verkocht wordt daarom meestal gemaakt op basis van Indisch citroengras (Cymbopogon flexuosus), dat een soortgelijke geur heeft. Deze olie heet dan Indische melisseolie.
De plant op een andere manier bekeken
Het bladdeel vormt de verbinding tussen de wortel en de bloem van de plant. Wanneer het blad van een plant zich kenmerkt door bijzondere eigenschappen, zoals de sterke geur bij melisse, dan heeft dit een intensieve, harmoniserende invloed op het menselijk ritme. Met zijn intensief geurende bladeren is melisse ideaal om evenwichten tot stand te brengen. Bijvoorbeeld wanneer te sterke zintuiglijke prikkels leiden tot stress en nervositeit. Of wanneer zoveel kracht van de spijsvertering wegtrekt, dat deze verstoord raakt. Het zachte voorkomen van melisse met de rondachtige bladeren en aangename geur maakt hem tot een langzaam werkende geneeskrachtige plant die op even zachte wijze rust geeft en ontspant.
De planten in onze producten
Vanwege zijn harmoniserende kracht vormt melisse het hoofdbestanddeel van:
