Herkomst

Een vrijgevochten vrouw.

Wenen, Stockholm, India, Eckwälden: Elisabeth Sigmund is steeds weer opnieuw begonnen en ook steeds haar eigen weg gegaan. Ze was een pionier op het gebied van natuurlijke cosmetica en zoveel meer. Daarbij hield ze zich nooit bezig met wat als 'normaal' werd gezien. Een leven verteld in vier stations.

Wenen: waar de liefde voor bloemen ontstaat

Wanneer krijg je een ingeving die bepalend is voor de rest van je leven? Bij Elisabeth Sigmund gebeurde dat toen ze de kaptafel van haar moeder inspecteerde. Het moet rond 1920 zijn geweest, toen ze nog op de lagere school zat, toen ze aan het porseleinen potje met de amandelpasta en aan het gezichtswater van toverhazelaar rook. De fascinatie voor het geheim van planten en hun vermogen om de mens erbij te ondersteunen voor schoonheid en welzijn te zorgen, ontstond vermoedelijk ergens in deze stille momenten. En daaruit ontstond iets groots. Een roeping.

Haar grootmoeder nam het meisje mee de tuin in, vertelde over de bloemen en gaf haar het recept voor de crème céleste prijs, een gezichtscrème uit de Bohemen, waar ze vandaan kwam. In de werkkamer van haar vader vond Elisabeth een schrift met geperste bloemen en ze keek er steeds opnieuw gebiologeerd naar. In het tuincentrum aan de overkant leerde ze hoe struiken aan de hand van hun geur te herkennen zijn. De plaatselijke apotheker liet haar zien hoe emulsies worden gemaakt, hoe bestanddelen op water- en oliebasis één worden. Elisabeth deed er rozenblaadjes in en voegde etherische olie toe. 'De crèmes die te koop waren, bevielen me niet. Daarom wilde ik zelf creëren, met bestanddelen die me wel bevielen', vertelde ze later. 

Maar pas toen Elisabeth Sigmund na twee semesters van de studie medicijnen de theses van Rudolf Steiner las, kreeg haar interesse een nieuwe kwaliteit. Steiner schreef dat wat mooi is van binnen, naar buiten uitstraalt. Woorden waarmee haar eigen impulsen een betekenisvol geheel werden. Vanaf dat moment had schoonheid voor Elisabeth Sigmund niks meer te maken met uiterlijk vertoon. Haar liefde voor heilzame planten en esthetica werd het fundament van haar cosmetica.

Ze volgde cursussen bij cosmeticabedrijven, zocht in de universiteitsbibliotheek naar oude boeken over geneeskunde: 'Al mijn cosmetische testen waren altijd gemotiveerd door belangstelling voor geneeskunde en door de vraag welke heilzame planten goed voor de huid zijn en deze als het ware helen.' Haar moeder verbood haar met anderen over haar beroep te praten omdat het 'onfatsoenlijk' was. Cosmetica was in die tijd voornamelijk iets voor vrouwen van lichte zeden. Maar dat hield Elisabeth Sigmund niet tegen. Ze stapte op haar motor en reed naar kloosterbibliotheken in de regio, deed onderzoek.

Stockholm: de eigen natuurlijke cosmetica en het 'Salong för Skönhetsvård'

Het was geen makkelijke nieuwe start in Stockholm in 1948. Elisabeth en haar man Karl hadden besloten te emigreren en opnieuw te beginnen. Haar man verdiende als pompbediende net genoeg om het hoofd boven water te houden en werkte uiteindelijk als rij-instructeur. Zij krabbelde op, ze had immers haar passie in het vizier en bleef plantenextracten met bijenwas of amandelolie mengen. Deze bestanddelen bestelde ze in biologische kwaliteit uit Duitsland en Oostenrijk, en ze bestelde ook ampullen bij WALA, het moederbedrijf van Dr. Hauschka. Ze experimenteerde met heemstwortel en amandelmeel. Karl bouwde apparaten om de ampullen mee te vullen.

Haar cosmetica moest de huid ondersteunen door het huideigen herstellend vermogen te stimuleren. En de vrouwen waar Elisabeth Sigmund haar creaties aan gaf, waren laaiend enthousiast. Toen Elisabeth een schoonheidssalon, het 'Salong for Skönhetsvård', opende, behandelde ze haar klanten ook met een voetenbad, gezichtsgymnastiek en een stimulering van de lymfestroom. De vrouwen moesten helemaal ontspannen. 'Er zijn twee soorten schoonheden, de schoonheid vanbinnen en schoonheid vanbuiten', zei ze en legde daarmee de holistische benadering uit. Ze heeft haar droom laten uitkomen.

India: het verlangen volgen, de horizon verbreden

Wat bracht haar ertoe om in 1961 voor een jaar naar India te gaan? De gelegenheid! Sigmund hield ervan om nieuwe culturen te leren kennen. Ze wilde de Indiase geneeskunde bestuderen en naar de grote bibliotheken gaan. Deze combinatie van reislust en dorst naar kennis getuigt van zelfbewustzijn, moed en grote openheid. Een moderne vrouw, haar tijd vooruit. Toen de zoon van een vriendin in New Delhi ging wonen, had Elisabeth Sigmund daar een contact. Ze kon het land bezoeken waar ze zo benieuwd naar was. Het land waar ze als kind al in boeken over had gelezen. In het begin ging alles mis. Het vliegtuig landde niet in New Delhi, maar in Mumbai, ze raakte haar bagage kwijt en stond alleen op straat. Maar Elisabeth Sigmund maakte geen rechtsomkeert.

Ze bracht uren door in de universiteitsbibliotheek, ontdekte heilzame planten die in Europa niet voorkwamen, bezocht markten, kocht nieuwe plantenbestanddelen en hield zich met andere concepten bezig. Ze ging in de leer bij een dokter in ayurvedische geneeskunde en leerde de verzorgende werking van neem kennen, de heilige Indiase boom. Kennis die ze later in haar recepten verwerkte.

Eckwälden: natuurlijke cosmetica voor de wereld

Toen Elisabeth Sigmund in 1962 vernam dat WALA, het moederbedrijf, op zoek was naar schoonheidsspecialisten die bij de ontwikkeling van cosmeticaproducten konden helpen, schreef ze een brief. Elf pagina's lang. Enkele weken later reisde ze af naar Eckwälden en sprak daar over haar passie voor de helende en esthetische kracht van planten – en de ontwikkelaars van WALA wilden haar meteen daar houden. Niet alleen de bezoekers van een schoonheidssalon in Stockholm zouden van de ideeën van deze vrouw moeten profiteren.

Vijf jaar later werd dan ook de helende cosmetica van Dr. Hauschka volgens Elisabeth Sigmund op de markt gebracht: Vloeibare Dagcrème, Rozencrème en Lichaamspoeder. De cosmetica was geliefd en er kwamen zelfs bestellingen uit Zuid-Afrika.

Het was weer zover: Elisabeth Sigmund begon opnieuw en verhuisde in 1969 met haar man naar Eckwälden. Gedreven door haar passie. Naar nieuwe producten. Lezingen. Ze leidde schoonheidsspecialisten op. Elisabeth Sigmund maakte zichzelf op 99-jarige leeftijd, kort voor haar dood in 2013, nog altijd op. De roze lippenstift van Dr. Hauschka droeg ze het liefst.

Nonchalant en charmant. De lippenstift, die Elisabeth Sigmund het liefst droeg, verkopen we inmiddels weer: als Dr. Hauschka Lipstick Nr. 22 millionbells.